Indien je zo’n muzieknerd bent die je naaste kring altijd tot nieuwe genres probeert te introduceren, zul je er al gauw achter komen dat sommige genres toegankelijker blijken te zijn dan anderen. Meestal zijn dat genres zoals Black Metal, Free Jazz of Abstract HipHop, genres die actief hun best doen om geen easy listening te zijn. Maar verrassend genoeg ervaar ik dit ook met het Triphop genre. Niet alleen vanuit de ervaring van mijn eigen weerstand, maar ook in de mate waarin aanraders bij vrienden blijven plakken1.
Dat is vreemd, want Triphop is alles behalve luid, schuren of in-your-face. Voor de ongeïnitieerden: Triphop is genre uit de vroege 90s met een commerciële doorbraak aan het einde van dat decennium. Het is zelf een uitermate rijke mix van genres en stilistische invloeden: o.a. elektronisch, jazz, psychedelia, ambient, rock, funk, R&B en ga zo maar door. In plaats van te verzanden in het traceren van al die invloeden, zal ik het proberen kort te houden. Triphop kenmerkt zich door dromerige, afstandelijke vocals, mysterieuze instrumentatie en relatief trage beats.
Daar waar andere genres de drum machine gebruiken om je te laten dansen, ontspannen of ritmisch mee te dreunen, wil Triphop je graag hypnotiseren. Net wat anders dan ontspannende muziek, Triphop sust je niet in slaap, maar lokt je langzaam door middel van herhaling en offbeat instrumentatie in een droomachtige toestand.
Het ding is: Triphop moet de kans krijgen je te bezweren en de haken in je te krijgen. En ondanks dat is de muziek vaak ingetogen2 en op de achtergrond. Ook de thematiek heeft vaak een duister randje wat afstotend kan werken. Neem Dummy -een van de legendarische Triphop klassiekers van Portishead– en haar onderwerpen van vervreemding, eenzaamheid en een gesmoord verlangen naar de dood. Of bijvoorbeeld Mezzanine van Massive Attack met een sluimerende duistere sensualiteit.
Als deze albums nog niet eerder een klik met je hebben gehad, probeer dan het nieuwe Neggy Gemmy album She Came From Nowhere. Neggy Gemmy (of Negative Gemini, waar het een afgeleide naam van is) geeft ons een Triphop album dat minder klinkt als existentiële roerselen van de kleine uurtjes van de nacht, maar eerder de broeierige dagdromen van een stad op een zomerdag.
Die interpretatie kan zeer gekleurd zijn door de hittegolf waar ik momenteel in hartje Tilburg in crepeer, maar dit album voelt daar toepasselijk bij en iets als Driving Home for Christmas momenteel niet. Ik sluit mijn ogen en ik denk aan klaterend water in een neonblauw chloor bad, het ritmisch bewegen van waaiers, bladeren en sproeiers en de gordijnen van mijn appartement die meedeinen met een wind van buiten die in theorie verkoelend zou moeten zijn.
Kijk, dat is de staat waar je in moet verkeren als die hypnotiserende beats over je heen walsen terwijl je rozig van de zon niets anders kan doen dan deze hitte doorstaan. Net herhalend genoeg om je in die trance te brengen, maar ook net speels genoeg om je er in te houden. En dan komt haar etherische stem erbij, klinkend van verre alsof deze meegewaaid is met de wind uit een gesprek dat niet voor jouw oren bedoeld was.
Algoed, mijn punt is dat deze meer zomerachtige associaties de muziek meer als die van de dag dan van de nacht maken: Feller, als het een woord nodig heeft. Fellere, meer breakbeat-achtige productie dan het wazige deken van geluid wat over iets als Dummy hangt. Iets meer uptempo dan de gemiddelde Triphop klassiekers en minder verontrustende thematiek.
Daar koppel ik verder ook geen direct waardeoordeel aan. Noch in de zin dat ik vind dat dit album een verwatering zou zijn van wat Triphop behelst. Zoals mijn titel immers impliceert klinkt dit album desalniettemin op zichzelf vernieuwend. Maar ook niet dat de minder makkelijk verteerbare elementen Triphop een onvolgroeid genre zouden maken (hopelijk zul je het met mij eens zijn dat dit alles behalve het geval is als je goed en wel geïndoctrineerd bent).
Okay dat was het DOEI
Voetnoten:
Sleeptalking 